Waarom investeren familiebedrijven efficiënter in innovatie?

Als Secretary General, en Head Centre Family Business Governance bij GUBERNA kent Liesbeth De Ridder familiebedrijven door en door. Ze gaat op zoek naar de reden waarom ondernemingen die geleid worden door een familie efficiënter investeren in innovatie.

Een studie van de Harvard Business Review toonde het onlangs nog aan: familieondernemingen investeren weliswaar minder in R&D, maar elke geïnvesteerde euro resulteert wel in een hoger rendement. ‘Omdat ze dichter staan bij klanten, werknemers en leveranciers gaan familiebedrijven, en vooral vanaf de tweede generatie zo blijkt uit de studie, beter om met investeringen in innovatie’, weet De Ridder. ‘Ook het solide aandeelhouderschap speelt daar mee. De knip wordt stevig op de portefeuille gehouden, wat resulteert in investeringen in de juiste projecten.’ Dit sluit mooi aan bij de bevinding van een studie van GUBERNA over smart Industries. Investeren in innovatie is risicovol en de ‘return’ en de timing ervan zijn vaak onzeker. Langetermijnvisie en geduld is net dat wat familiaal aandeelhouderschap zo typeert.
Familiebedrijven koesteren ondernemerschap. Daarom hebben ze het juiste DNA voor innovatie. De Ridder ziet in de praktijk dan ook een trend bij grote bedrijven om meer ondernemers of entrepreneurprofielen op te nemen in hun raad van bestuur.

Ook hechten familiebedrijven bijzonder veel belang aan de kwaliteit van menselijke relaties. Vaak resulteert dat van bij de opstart of vrij vroeg daarna in slimme samenwerkingen, gebaseerd op wederzijds vertrouwen. ‘Een sterke internationale partner met wie het klikt, is een grote troef’, zegt De Ridder, ‘zeker als het gaat over innovatie.’

‘Een minpunt toch? Het deksel wordt nog te vaak op de pot gehouden, vooral bij de eerste generatie’, zegt De Ridder. ‘Externe input wordt te laat aangeboord.’ En innoveren zonder externe input is geen sinecure.

‘Stichters zijn vaak visionair, met een diepe focus. Ze bijten zich vast in hun kernactiviteiten en -taken en laten zich niet snel beïnvloeden’, weet De Ridder. ‘In het groeitraject van een onderneming loont dat een hele tijd. Maar er komt een ogenblik waarop de nadelen van zo’n gesloten houding groter worden dan de voordelen.’

De overdracht van het familiebedrijf is nog altijd een delicaat moment. ‘Pionierstypes die het roer moeilijk uit handen kunnen geven, leggen soms een domper op vernieuwing’, aldus De Ridder. Ze kunnen over de brug gehaald worden met positieve verhalen van gelijkaardige ondernemingen die een succesvolle overdracht achter de rug hebben.

Ook typisch is het onderschatten van de capaciteiten van de volgende generaties. ‘Laat de jongere generatie de mentor zijn van de oudere’, stelt De Ridder. De ‘next generation’ die opgegroeid is in de digitale wereld kan benut worden als een troef voor het familiebedrijf. Want net de jongere generaties kunnen de frisse ideeën genereren die de onderneming ook in de toekomst succesvol maken.

Ten slotte nog een tip: laat leden van de nieuwe generatie de raad van bestuur bijwonen. Vraag hen om vanuit klantenperspectief de advocaat van de duivel te spelen. Ook dat levert gegarandeerd innovatieve ideeën op.