Obstakels op de weg naar groei

Beide heren zijn het over één ding eens: om de groeiambities van familiebedrijven te begrijpen, moet je kijken naar de lange termijn. Want naast het maximaliseren van aandeelhouderswaarde, hebben veel familieondernemingen ook andere doelstellingen.

‘Familiebedrijven kunnen vaak terugblikken op een lange voorgeschiedenis’, zegt Cosaert. ‘Wat ze jarenlang opgebouwd hebben, willen ze niet in rook zien opgaan. Ze zoeken naar groei en innovatie om continuïteit te garanderen. Continuïteit voor het familievermogen, maar ook voor de mensen met wie ze elke dag werken, binnen en buiten het bedrijf.’

‘Ook de maatschappelijke rol die de onderneming speelt, is belangrijk’, zegt Crijns. ‘Vroeger liepen familiebedrijven wat achterop qua maatschappelijk verantwoord ondernemen, intussen zit hen dat steeds meer in het bloed.’

Groei kan organisch of via overnames gerealiseerd worden. Familiebedrijven kiezen van nature vaker voor een meer stabiele, organische groei. ‘Het is typisch voor familiebedrijven om een groot deel van de kasstroom weer in de onderneming te investeren’, zegt Cosaert. ‘Ze springen ook slim om met werkkapitaal en voorraden. Zo kiezen ze voor groei én stabiliteit, en mijden ze risico.’

Als er al overnames gebeuren, zijn die meestal opportunistisch, en eerder klein. ‘Familiebedrijven volgen meestal niet een geplande overnamestrategie’, zegt Crijns. ‘Als een opportuniteit zich aanbiedt, wordt vaak eerst in de portefeuille van de familie en bij de banken gekeken.’

‘Toch zijn externe partners in het kapitaal geen taboe meer’, weet Cosaert. ‘De stap naar private equity wordt nu vaker gezet dan tien jaar geleden.’

Cosaert houdt een pleidooi voor rationaliteit: ‘Elke familieonderneming met groeiambities moet de vraag stellen: wat is onze bereidheid en capaciteit om zelf te investeren in groei? Is het wel verantwoord om een heel groot deel van het familievermogen in één enkele onderneming te investeren?’ – ‘En het antwoord is dan vaak nee’, zegt Crijns, ‘omdat het risico zo onvoldoende gespreid wordt. Het hart mag het niet te veel overnemen van het verstand, want dan wordt er waarde vernietigd.’

Hetzelfde geldt voor de openstelling van management en raad van bestuur voor extern talent. ‘De meeste familieondernemers weten dat professionaliseren en externaliseren loont’, stelt Crijns. ‘Jammer genoeg vergeten ze vaak om de daad bij het woord te voegen.’

Daarnaast is er ook werk aan de winkel bij de digitalisering van de Belgische familiebedrijven. ’60 procent van de Belgische familiebedrijven geeft aan dat ze problemen hebben met digitalisering’, zegt Crijns. ’73 procent zegt zelf geen afgelijnde digitale strategie te hebben.’

‘Als je onze ondernemers met de digitale revolutie confronteert, zetten ze grote ogen op’, zegt Cosaert, die samen met Crijns een aantal studiereizen met ondernemers achter de rug heeft. ‘In Silicon Valley toonden we dat disruptie overal aan de gang is. Onze ondernemers staken er een belangrijke les op: zonder falen kom je er niet in de digitale economie. Ze keken ook op van het enorme ecosysteem dat de digitale revolutie ondersteunt.’

‘Ik raad de ondernemer met een familiebedrijf aan om heel kort op de bal te spelen’, zegt Crijns. ‘Succes komt niet enkel van een strategisch plan, maar van de kunst om erg snel beslissingen te nemen op basis van gegronde informatie en die onmiddellijk in de markt toe te passen.’